Ik daag u uit: lees een verkiezingsprogramma

Bij de Tweede Kamerverkiezingen van 2021 is er een nieuw record behaald, en wel in het aantal keren dat de StemWijzer is ingevuld. Het voorziet in de behoefte van kiezers om meer te weten te komen over de standpunten van politieke partijen, aldus ProDemos. Voor veel mensen is de uitkomst van een kieswijzer bepalend. Zowel in mijn eigen omgeving als bij andere mensen die ik spreek over waarom ze een partij hebben gekozen, is het antwoord vaak: dat kwam uit de kieswijzer. Maar kieswijzers zijn niet alles. Een disclaimer is op zijn plaats.

Wat is een kieswijzer?

Bij iedere verkiezing zijn er diverse kieswijzers die men kan invullen. Bij de meest bekende kieswijzers, waarvan de hiervoor genoemde StemWijzer er een is, kunnen kiezers aan de hand van een aantal stellingen voor of tegen stemmen. Bij deze kieswijzers passeren vele beleidsonderwerpen de revue. Sommige kieswijzers beperken zich tot een bepaald thema, zoals bijvoorbeeld de Boerderij Kieswijzer bij de verkiezingen van 2021 deed.

Het voordeel van kieswijzers

Kieswijzers zijn een goede manier om een richting te bepalen naar welke kant uw stem op gaat. In grote lijnen laat het zien in hoeverre uw standpunten overeenkomen met die van diverse politieke partijen. Maar daar is ook alles mee gezegd, als het gaat om het voordeel van kieswijzers.

De disclaimer

Het probleem van kieswijzers is dat zij de keuze per onderwerp beperken tot een soort mini referendum. Bent u voor of tegen klimaatmaatregelen? Bent u voor of tegen immigratie? Bent u voor of tegen dividendbelasting? De onderlinge samenhang van deze en alle andere denkbare beleidsonderwerpen raakt zoek. De nuance ontbreekt.

Het is niet alleen van belang of u voor of tegen een stellen bent, maar net zo belangrijk is het hoe deze standpunten dan tot uitvoer worden gebracht en ten koste waarvan. In het geval u bijvoorbeeld tegen dividendbelasting bent, maar een begrotingstekort moet daardoor worden opgevuld met een hogere inkomstenbelasting. Bent u dan nog steeds tegen dividendbelasting?

Is het een haalbaar programma?

Los van de stellingen en de inhoudelijke uitwerking ervan, is het ook de vraag in hoeverre een verkiezingsprogramma financieel haalbaar is. Er zijn partijen die hun verkiezingsprogramma daarom laten doorrekenen, er zijn ook partijen die het niet doen. In het geval van een doorberekend verkiezingsprogramma kunnen politici aan hun woord worden gehouden, immers zijn de verkiezingsbeloften door een onafhankelijke club getoetst. Echter zijn er ook partijen die stellen dat het om de ideeën gaat over de richting die Nederland op moet. Ook is er bij sommige partijen kritiek op de rekenmethodes die worden gehanteerd. Voor meer context verwijs ik u graag naar dit artikel.

Een stappenplan voor een optimale voorbereiding op de verkiezingen

Met het bovenstaande in het achterhoofd wil ik u graag uitdagen. Gebruik allereerst een kieswijzer zoals deze bedoeld is: een richting aanwijzen. Vervolgens bepaalt u voor uzelf of u het belangrijk vindt dat een verkiezingsprogramma is doorgerekend. Van de top 3 partijen (die hun verkiezingsprogramma al dan niet hebben doorberekend) die bij u als resultaat naar boven komt, leest u het verkiezingsprogramma. Heeft u onvoldoende tijd? Lees dan de samenvattingen. Zo bent u optimaal voorbereid om op 22 november in het stemlokaal uw stem uit te brengen.

Om het u gemakkelijk te maken, vindt u op deze website een pagina over de Tweede Kamerverkiezingen. Op deze pagina staan alle partijen die in de peilingen kans maken op ten minste één zetel in de Tweede Kamer. Van alle partijen zijn hier de top-10 van de kandidatenlijsten te vinden en zullen ook de verkiezingsprogramma’s te vinden zijn. Zo hoeft u niet het internet af te speuren, maar is alles overzichtelijk op één plaats te vinden.